Statement of the Secretariat of the Antiochian…
Statement of the Secretariat of the Antiochian Holy Synod
Balamand, on the 6th of June 2016
Decision
In the sequence of its seventh exceptional session still open since the 25th of May 2016, the Holy Synod of the Patriarchate of Antioch held a meeting on the 6th of June 2016 presided by His Beatitude Patriarch John X and in the presence of Their Eminencies the Bishops, to study the positions of the Autocephalous Orthodox Churches related to the Holy and Great Pan-Orthodox Council (mentioned hereafter as ”The Great Council”) and the issues listed in its agenda, and in order to take the appropriate Antiochian position in this respect, taking into consideration the decision of the Holy Synod of the Ecumenical Patriarchate of 31st May 2016 about “the formation of a committee of representatives of the Churches of Antioch and Jerusalem, with the Ecumenical Patriarchate as responsible for the coordination, which would meet immediately after the Great and Holy Synod”, to working on a solution to the violation of the Church of Jerusalem of the canonical jurisdictional boundaries of the church of Antioch in the Emirate of Qatar.
After considering the positions of the Orthodox Autocephalous Churches, the fathers of the Antiochian Synod realized
1. That the positions of a number of these churches concerning most of the issues listed on the agenda of the Great Synod are still divergent, and that a number of churches refuse certain documents as submitted to the Great Council in their actual form; they mentioned that in clear and explicit decisions taken by their respective holy synods;
2. That a number of churches are expressing essential reservations as to the organizational aspects of the Great Council as well as its financial costs, and as to the way of applying the agreements reached by the Primates of Orthodox Churches in Chambésy 2016;
3. That the Bulgarian Church issued, on the 1st of June 2016, a synodical decision in which it mentioned its reservations and asked His All Holiness the Ecumenical Patriarch to postpone the convening of the Great Council to
a later date while actively continuing its preparatory works, otherwise it refrains from taking part in it;
4. That the Church of Russia has taken, on June 3rd 2016, a synodical decision suggesting to convene a conference preceding the date of the Holy Council in order to study the unsolved problems and reach a consensus about the remarks of the churches on the synodical documents. This decision also emphasized the respect of the consensus principle through the participation of all autocephalous churches in this Council;
The fathers of the Holy Antiochian Synod also noticed:
1. That the remarks and reservations of the Antiochian Church related to the internal regulations of the Great Council and the decisions taken by the Synaxis of Primates of the autocephalous Orthodox Churches between 21 and 28 January 2016, which are both documents not signed by the Antiochian Orthodox Church, have not been taken into consideration until now, contrary to the observed rules within the common Orthodox work established by His Holiness Ecumenical Patriarch Athenagoras I when he launched the preparation for the Great Council, and which focuses on the need for unanimous agreement of the Autocephalous churches on all the decisions;
2. That the document related to the sacrament of marriage and its impediments is still listed on the agenda of the Great Council although it has not been signed by the Church of Antioch and the Church of Georgia;
3. That the issue of Diaspora has been included in the agenda of the Great Council without any evaluation of the work of the Episcopal Assemblies, regardless of the repeated Antiochian call for a special meeting to evaluate the activity of these assemblies and suggest the convenient ecclesial solutions before the convention of the Great Council. These assemblies had been created “as a transitory step preparing the ground for a sound canonical solution to the Diaspora issue, on condition to be limited to the period of preparation for the Great Council which will find a canonical solution to this matter” (paragraph 1.b. of the text of the decision related
to the Orthodox Diaspora taken by the fourth Orthodox Pre-conciliar Conference, Chambésy, 6-12 June 2009). Therefore it is necessary to evaluate the work of these assemblies before the convening of the Great Council, so that the Council won’t have to directly address the issue of Diaspora and Episcopal Assemblies without pre-conciliar preparation;
4. That the issue of “Church Calendar and unifying the date of celebrating Easter” has been removed from the agenda despite its importance to the Orthodox flock of the Antiochian See, awaiting from the universal Orthodox Church a pastoral position in this respect;
5. That the section related to the evaluation of the dialogue with other Christians, and that was supposed to be drafted sometime soon, before the convening of the Great Council, in order to be included in the document about “Relations of the Orthodox Church with the Rest of the Christian world”, has neither been drafted nor approved until now;
6. That the content of the document “Autonomy and the Means by which it is Proclaimed” needs to approved before listing it on the agenda of the Great Council;
7. That the latest pre-conciliar phase was characterized by the absence of real and effective contribution of the Orthodox churches to the preparatory work, by the secretariat’s slow pace and by the lack of clarity regarding the schedule and proceedings of the sessions; posing a possible risk of failure to the synodical sessions;
8. That the latest decision of the Ecumenical Patriarchate dated 31 May 2016, suggesting to postpone the solution of the dispute with the Patriarchate of Jerusalem until after the Great Council, neglects the initiative of the Ecumenical Patriarch (5 April 2016) and the Antiochian response to it, and disregards the depth of the matter and its effects on the Holy and Great Orthodox Council. The Holy and Great Orthodox Council cannot take place while the communion between two Apostolic churches is broken, given the Eucharistic character of this Council. Issuing this decision before the convening of the Council leaves the Antiochian Church the one and only unacceptable choice of participating in the Great Council without concelebrating Eucharist because of not finding a solution to the ongoing
violation committed by the Patriarchate of Jerusalem for more than three years (see the statement of the Antiochian Synod of 1st June 2016 regarding this dispute).
9. That the issue of the Patriarchate of Jerusalem’s violation has taken a worrying and dangerous dimensions due to the declarations of the Patriarchate of Jerusalem in its correspondence with the Patriarchate of Antioch, that other areas within the canonical jurisdiction of the Antiochian See belong to the Jerusalem Patriarchate;
And given the fact that the Church of Antioch deployed considerable efforts to preserve Orthodox unity, and this is what it assured and reiterated since the launching of the idea of the Great Council in 1961, and it remained faithful to the path and approach of Patriarchs Elias IV and Ignatius IV of thrice blessed memory, who largely contributed to the progress of the pre-conciliar conferences for the Great Council. The Church of Antioch still endeavors, in the person of her Patriarch John X, to preserve this unity with care, steadfastness and sacrifice;
And knowing that the Antiochian Church, although it didn’t sign the decisions of the Synaxis of the Primates of autocephalous Orthodox Churches in Phanar (March 2014), it took part in the preparatory committees of the Great Orthodox Council and in the work of the fifth pre-conciliar conference in Chambésy 2015, and in the Synaxis of the Primates of autocephalous Orthodox Churches in Chambésy 2016. And although it didn’t sign any of the latter Synaxis’ decisions, it participated in the work of the preparatory committees of the Great and Holy Orthodox Council, in order to facilitate the joint Orthodox work and accompany it, as it did over the past decades in the hope to solve all problems before the convening of the Great Council;
The Antiochian Church granted this event, which is the greatest and most beautiful in the life of the contemporary Church its deserved place, in making all its draft documents available in Arabic and accessible to its flock. The Antiochian Holy Synod also accompanied the preparatory work for the Council and suggested convenient amendments to its documents.
From the mentioned above, it appears that the convening of the Holy and Great Council, which is being planned for generations, is jeopardized by a number of difficulties and it still needs more preparation as to the issues it will treat, and the practical details related to its convocation and its proceedings;
The Antiochian Church, in the light of all the difficulties it is facing and which are considered the most dramatic in its history and despite the sorrowful situation of its flock, especially in Syria, Lebanon and Iraq, didn’t spare any effort, time or prayer for the sake of facilitating, and success of the endeavors leading to the convention of the Council in these days and to participate in it, in spite of the human and economical crisis it experiences;
If the Council convenes whilst two apostolic churches are not in communion with each other, this means that the participation in the synodical sessions is possible without taking part in the Holy Eucharist, which deprives the Council of its ecclesiological character and grants it an administrative quality, contradictory to the steadfast Orthodox synodical tradition;
This Council convenes to express the Orthodox unity. This requires an atmosphere of love and brotherhood in Christ and a lot of caring for the human of today. This all means achieving an agreement of the Autocephalous Orthodox Churches around a large number of subjects and guaranteeing their participation in the proceedings of the Council and unanimously accept its decisions;
In addition to that, the Antiochian flock, after knowing the agenda of the Council and its documents, expressed its great deception that the Council does not deal with the challenges facing the believers, especially the challenges of the youth. The flock of believers expressed its worry about this Council drifting away from the original principles which were behind its convention, i.e. facing together the challenges of the Orthodox Church in this time and presenting a common witness in the world of today;
Therefore, the fathers of the Holy Antiochian Synod unanimously decided the following:
1. To ask His All Holiness the Ecumenical Patriarch to work on achieving a consensus about the reservations raised by the Autocephalous Orthodox Churches related to the Holy and Great Council in the time separating us from the date of its convention. In case this fails, the Antiochian Church asks for postponing the convention of the Great Holy Council to another date, when peaceful relations between the autocephalous churches prevail, and Orthodox consensus about the Council’s agenda, regulations and executive and practical procedures are guaranteed;
2. The Antiochian Church will not participate in the Holy and Great Council until the reasons, which prevent participating in the Holy Eucharist during the Council, disappear. And this, through finding a final solution to the violation of the Patriarchate of Jerusalem of the canonical jurisdictional boundaries of the Antiochian See, which led to breaking the communion with the Patriarchate of Jerusalem;
3. To reassure the importance of the participation of all autocephalous Orthodox churches in the Holy and Great Council and that its decisions should be taken in their presence and approved by them unanimously, according to the essential principle of a Pan-Orthodox Council and to preserve the unity of the Orthodox Church.
4. Communicating with all Orthodox churches and informing them about the content of the Antiochian position and the necessities that led to it.
5. Asking the believers to participate along with their pastors in the prayer so that the Holy Spirit inspires the Church in its journey towards unity, for the sake of its unified witness for Christ in this world.
Only the Arabic text is compulsory.
Ἐκ τῆς Ἀρχιγραμματείας τῆς Ἁγίας καὶ Ἱερᾶς Συνόδου τοῦ Πατριαρχείου Ἀντιοχείας καὶ Πάσης Ἀνατολῆς
Balamand, τῇ 6ῃ Ἰουνίου 2016
Απόφαση
Στο πλαίσιο της εβδόμης έκτακτης συνεδριάσεως, η οποία παραμένει ανοιχτή από τις 25 Μαΐου ε.έ., συνήλθε σήμερα, Δευτέρα, 6 Ιουνίου 2016, η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Πατριαρχείου Αντιοχείας, υπό την προεδρία της Αυτού Θειοτάτης Μακαριότητος του Πατριάρχου Αντιοχείας κ. Ιωάννου Ι΄, με συμμετοχή των Σεβασμιωτάτων Αρχιερέων, για να ασχοληθεί με και να εξετάσει τις πρόσφατες θέσεις των Ορθοδόξων Αυτοκεφάλων Εκκλησιών περί της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας (εφ’ εξής: «Μεγάλη Σύνοδος») και τα θέματα της ημερησίας διατάξεως, με σκοπό να διαμορφώσει την τελική αρμόζουσα θέση της Αντιοχείας επί της Μεγάλης Συνόδου, λαμβάνοντας υπόψη της το Ανακοινωθέν της Αρχιγραμματείας της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, της από 31ης Μαΐου 2016, το οποίο προβλέπει «τὴν σύστασιν, ἀμέσως μετὰ τὴν Ἁγίαν καὶ Μεγάλην Σύνοδον, Ἐπιτροπῆς ἐξ ἀντιπροσώπων ἀμφοτέρων τῶν ἐνδιαφερομένων Ἐκκλησιῶν [τῆς Ἀντιοχείας καὶ τῶν Ἱεροσολύμων], ὑπὸ τὴν συντονιστικὴν εὐθύνην τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου», με αντικείμενο την προσπάθεια επίλυσης της εισπηδήσεως του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων στην κανονική εκκλησιαστική δικαιοδοσία της Αντιόχειας στο Κατάρ.
Εξετάζοντας τις θέσεις των Ορθοδόξων Αυτοκεφάλων Εκκλησιών, οι Πατέρες της Συνόδου προέβησαν στις ακόλουθες παρατηρήσεις:
1. διίστανται οι θέσεις μερικών Εκκλησιών σε ό,τι αφορά τα θέματα της ημερησίας διατάξεως της Μεγάλης Συνόδου, μάλιστα δε κάποιες Εκκλησίες απορρίπτουν ορισμένα κείμενα, στη μορφή με την οποία εστάλησαν στη Μεγάλη Σύνοδο, διατυπώνοντας τις θέσεις τους με ρητές επίσημες αποφάσεις των Αγίων τοπικών τους Συνόδων.
2. μερικές Εκκλησίες έχουν ουσιαστικές επιφυλάξεις επάνω σε ορισμένα οργανωτικά ζητήματα, που αφορούν τη Μεγάλη Σύνοδο, αλλά και ως προς το οικονομικό κόστος και τον τρόπο εφαρμογής των συμφωνηθέντων κατά τη Σύναξη των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών (Σαμπεζύ, Ιανουάριος 2016),
3. η Εκκλησία της Βουλγαρίας, στην 1η Ιουνίου 2016, με συνοδική απόφαση, εκφράζει τις επιφυλάξεις της και καλεί την Αυτού Παναγιότητα τον Οικουμενικό Πατριάρχη να αναβάλει την Μεγάλη Σύνοδο για μεταγενέστερη ημερομηνία με τη συνέχιση της αποτελεσματικής προετοιμασίας για αυτήν, διότι διαφορετικά δεν θα συμμετάσχει,
4. η Εκκλησία της Ρωσίας έλαβε συνοδική απόφαση στις 3 Ιουνίου 2016, με την οποία προτείνει μια προκαταρκτική συνάντηση που να προηγείται της ημερομηνίας συνελεύσεως της Μεγάλης Συνόδου, για την εξέταση των εκκρεμών ζητημάτων και την κατάληξη σε ομοφωνία σχετικά με τις παρατηρήσεις των Εκκλησιών στα συνοδικά κείμενα, καθώς επίσης υπογραμμίζει την ανάγκη να γίνει σεβαστή η αρχή της ομοφωνίας και στην απαραίτητη συμμετοχή όλων των Εκκλησιών στην εν λόγω Σύνοδο,
Επειδή οι Ιεράρχες διαπίστωσαν τα εξής:
1. Ότι οι προτάσεις τροπολογιών και οι επιφυλάξεις της Εκκλησίας της Αντιοχείας σχετικά με τον «Κανονισμόν οργανώσεως και λειτουργίας της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου» και τη σειρά των αποφάσεων που ελήφθησαν κατά τη Σύναξη των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών που πραγματοποιήθηκε στο Σαμπεζύ μεταξύ 21 και 28 Ιανουαρίου του 2016 (σημειωτέον ότι τα δύο αυτά έγγραφα δεν υπεγράφησαν από την Εκκλησία της Αντιοχείας), δεν έχουν ληφθεί υπόψη μέχρι στιγμής, σε αντίθεση με τις συμφωνηθέντες αρχές-θεμέλια στην κοινή Διορθόδοξη συνεργασία, που καθορίστηκαν από τον Μακαριστό Οικουμενικό Πατριάρχη Αθηναγόρα Α΄, από της ενάρξεως των προπαρασκευαστικών εργασιών για την Μεγάλη Σύνοδο, οι οποίες απαιτούν την ομοφωνία των Ορθοδόξων Αυτοκεφάλων Εκκλησιών σε όλες τις αποφάσεις,
2. Ότι το κείμενο «Το μυστήριον του Γάμου και τα κωλύματα αυτού» εξακολουθεί να ευρίσκεται στην ημερήσια διάταξη της Μεγάλης Συνόδου, παρά το γεγονός ότι δεν υπεγράφη από τις Αγιώτατες Εκκλησίες της Αντιοχείας και της Γεωργίας,
3. Ότι το κείμενο «Η Ορθόδοξος Διασπορά» έχει συμπεριληφθεί στην ημερήσια διάταξη της Μεγάλης Συνόδου, χωρίς καμία αξιολόγηση της λειτουργίας των Επισκοπικών Συνελεύσεων, αγνοώντας την επανειλημμένως διατυπωθείσα θέση της Εκκλησίας της Αντιοχείας σχετικά με την ανάγκη ειδικής συνάντησης όπου θα αξιολογηθεί η λειτουργία των Συνελεύσεων αυτών και θα διατυπωθούν προτάσεις για
κατάλληλες, εκκλησιαστικές λύσεις προτού συνέλθει η Μεγάλη Σύνοδος. Σύμφωνα με τη σχετική απόφαση, οι Συνελεύσεις Αυτές συστήθηκαν με γνώμονα ότι επρόκειτο περί «μεταβατικῆς τινος καταστάσεως, ἥτις καί θά προετοιμάσῃ τό ἔδαφος διά τήν αὐστηρῶς κανονικήν λύσιν τοῦ προβλήματος … Ἡ τοιαύτη προετοιμασία δέν θά πρέπει νά βραδύνῃ πέραν τῆς μελλούσης νά συνέλθῃ Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὥστε νά δυνηθῇ αὕτη νά προβῇ εἰς μίαν κανονικήν λύσιν τοῦ προβλήματος» (βλ. άρθρο 1.β. της απόφασης περί της Ορθοδόξου Διασποράς της Δ΄ Προσυνοδικής Πανορθοδόξου Διάσκεψης, Σαμπεζύ, 6-12 Ιουνίου του 2009). Ως εκ τούτου, είναι αναγκαίο να αξιολογηθεί η λειτουργία αυτών των Συνελεύσεων πριν από τη συνέλευση της προκειμένης Μεγάλης Συνόδου, ούτως ώστε η τελευταία να μην αντιμετωπίσει άμεσα το ζήτημα της Διασποράς και των Επισκοπικών Συνελεύσεων χωρίς καμία προπαρασκευαστική εργασία,
4. Ότι το θέμα «Το εκκλησιαστικό ημερολόγιο και ο από κοινού εορτασμός του Πάσχα» έχει αφαιρεθεί από την ημερήσια διάταξη, παρά τη σημασία του ζητήματος αυτού για τους πιστούς Ορθοδόξους του Πατριαρχείου Αντιοχείας, οι οποίοι αναμένουν από την Καθολική Ορθόδοξη Εκκλησία μια ποιμαντική θέση επ’ αυτού,
5. Ότι το κείμενο σχετικά με την αξιολόγηση των υφιστάμενων διαλόγων με άλλους χριστιανούς, το οποίο υποτίθεται ότι θα είχε συσταθεί σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα πριν από τη συνέλευση της Μεγάλης Συνόδου, ώστε να συμπεριληφθεί στο κείμενο «Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπόν χριστιανικόν κόσμον», δεν έχει ετοιμαστεί και δεν έχει, έως τώρα, εκφρασθεί ομοφωνία ως προς το περιεχόμενό του,
6. Ότι το κείμενο «Το Αυτόνομον και ο τρόπος ανακηρύξεως αυτού» απαιτεί την ομοφωνία σχετικά με το περιεχόμενό του, προκειμένου να συμπεριληφθεί, στην τελική του μορφή, στην ημερήσια διάταξη της Μεγάλης Συνόδου,
7. Ότι η έλλειψη πραγματικής και ουσιαστικής συμμετοχής των Ορθοδόξων Εκκλησιών στις προπαρασκευαστικές εργασίες, η αργή λειτουργία της Γραμματείας και η έλλειψη σαφήνειας σχετικά με το πρόγραμμα των συνεδριάσεων της Μεγάλης Συνόδου και τον τρόπο διαχείρισης τους, ως έχει επικρατήσει κατά την τελευταία προπαρασκευαστική φάση, πράγμα που θα μπορούσε να οδηγήσει σε παραπαίουσες Συνοδικές συζητήσεις,
8. Ότι η πρόσφατη απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου στις 31 Μαΐου του 2016, που προτείνει την αναβολή, για μετά την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδόξου Εκκλησίας, της αναζήτησης λύσης
σχετικά με την διαφορά με το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, παραθεωρεί την πρωτοβουλία του Οικουμενικού Πατριάρχου (5 Απριλίου 2016) και τη ανταπόκριση της Αντιόχειας σε αυτήν και παραθεωρεί τη σημασία του ζητήματος και τις επιπτώσεις που έχει στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδόξου Εκκλησίας, καθώς η Σύνοδος αυτή δεν δύναται να πραγματοποιηθεί ενώ συνεχίζεται η διακοπή της εκκλησιαστικής κοινωνίας μεταξύ των δύο Εκκλησιών, λόγω του ευχαριστιακού χαρακτήρα της Συνόδου. Επιπροσθέτως, η έκδοση της ως άνω απόφασης μαζί με το γεγονός ότι η Σύνοδος ευρίσκεται επί θύραις θέτει την Εκκλησία της Αντιοχείας ενώπιον μιας και μοναδικής απαράδεκτης επιλογής, η οποία συνίσταται στο να πάρει μέρος στην Μεγάλη Σύνοδο χωρίς όμως να δύναται να συμμετάσχει στη Θεία Ευχαριστία, λόγω της αποτυχίας εξεύρεσης οριστικής λύσης στη συνεχιζομένη εισπήδηση του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων για περισσότερα από τρία χρόνια (βλ. το Ανακοινωθέν της Αγίας και Ιεράς Συνόδου της Αντιοχείας από 1ης Ιουνίου 2016, σχετικά με αυτή τη διαμάχη),
9. Ότι το ζήτημα της παραβίασης από την πλευρά των Ιεροσολυμητών έχει λάβει μια ανησυχητική και επικίνδυνη διάσταση εξαιτίας των ισχυρισμών του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, στην αλληλογραφία του με το Πατριαρχείο Αντιοχείας, ότι και άλλες περιοχές της κανονικής και εκκλησιαστικής δικαιοδοσίας του Πατριαρχείου Αντιοχείας υπάγονται στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων.
Και επειδή η Εκκλησία της Αντιοχείας δεν εφείσθη προσπαθειών για τη διατήρηση της Ορθόδοξης ενότητας, την οποία διαφύλαττε και επιβεβαίωνε από την αρχική διατύπωση της ιδέας για την σύγκληση της Μεγάλης Συνόδου κατά το έτος 1961, παραμένοντας πιστή στην προσέγγιση που δρομολογήθηκε από τον Μακαριστό Πατριάρχη Ηλία Δ΄ και εδραιώθηκε από τον Μακαριστό Πατριάρχη Ιγνάτιο Δ΄, οι οποίοι συνέβαλαν στην πρόοδο των προπαρασκευαστικών εργασιών της Μεγάλης Συνόδου, σήμερα, η Αντιόχεια, στο πρόσωπο του Προκαθημένου αυτής Πατριάρχου Ιωάννου Ι΄, επιμένει σταθερά στη διατήρηση της ενότητας αυτής, με προσοχή και θυσίες.
Επειδή η Εκκλησία της Αντιοχείας, παρότι δεν υπέγραψε στις αποφάσεις της Συνάξεως των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών στο Φανάρι (Μάρτιος 2014), συμμετείχε «κατ’ οικονομίαν» στις προπαρασκευαστικές επιτροπές της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, ως και στην Ε΄ Προσυνοδική Διάσκεψη στο
Σαμπεζύ το 2015, και, μετέπειτα, στη Σύναξη των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών στο Σαμπεζύ 2016. Ύστερα, παρόλο που δεν υπέγραψε τις αποφάσεις της τελευταίας Συνάξεως, συμμετείχε πάλιν «κατ’ οικονομίαν» στις εργασίες των προπαρασκευαστικών επιτροπών της Μεγάλης και Αγίας Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, προκειμένου να διευκολύνει την Πανορθόδοξη και κοινή συνεργασία κατά τρόπο θετικό, όπως έκανε τις τελευταίες δεκαετίες, υποκινούμενη από την ελπίδα να διευθετηθούν όλα τα εκκρεμή ζητήματα πριν από τη σύγκληση της Μεγάλης Συνόδου,
Επειδή η Εκκλησία της Αντιοχείας έχει εκτιμήσει τη σημασία του γεγονότος αυτού, του μεγαλύτερου και ομορφότερου στη σύγχρονη ζωή της Εκκλησίας, ετοιμάζοντας μεταφράσεις στην Αραβική γλώσσα για όλα τα προπαρασκευαστικά κείμενα και διαθέτοντάς αυτά στα χέρια όλων των πιστών. Ταυτόχρονα, η Αγία και η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας συνόδευε την προπαρασκευαστική φάση προτείνοντας κατάλληλες τροπολογίες στα κείμενα της,
Επειδή απεδείχθη από τα παραπάνω ότι η σύγκλιση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, που προετοιμάζεται για γενεές, αντιμετωπίζει πολλές δυσκολίες και εξακολουθεί να χρειάζεται περισσότερη προετοιμασία σε σχέση με τα θέματα της ημερήσιας διατάξεως αυτής και σε σχέση με τις πρακτικές και διαδικαστικές λεπτομέρειες περί του πώς θα συνέρχεται και θα διαχειρίζονται οι εργασίες της,
Επειδή η Εκκλησία της Αντιοχείας, παρά τις ασφυκτικές κρίσεις που αντιμετωπίζει, τις μεγαλύτερες στην ιστορία της, παρά τις ανθρωπιστικές δυσκολίες και τις συνθήκες διαβίωσης που αντιμετωπίζουν τα τέκνα της, ιδιαίτερα στη Συρία, το Λίβανο και το Ιράκ, δεν εγκατέλειψε καμία προσπάθεια, ούτε χρόνο ούτε προσευχή, προκειμένου να ευοδοθούν και διευκολυνθούν οι προσπάθειες που αφορούν τη σύγκληση της Συνόδου στις μέρες μας, και να συμμετάσχει σε αυτήν, παρ’ όλες τις ανθρωπιστικές και οικονομικές κακουχίες που υφίσταται,
Επειδή, εάν αυτή η Σύνοδος πραγματοποιηθεί ενώ ισχύει η διακοπή της εκκλησιαστικής κοινωνίας μεταξύ δύο Παλαιφάτων Αποστολικών Εκκλησιών, θα υποδηλώσει ότι η συμμετοχή στις συνοδικές συζητήσεις είναι δυνατή χωρίς τη συμμετοχή στη Θεία Ευχαριστία, και κατά συνέπεια θα χάσει το εκκλησιαστικό της χαρακτήρα λαμβάνοντας απλά ένα διοικητικό τοιούτο, σε αντίθεση με τη συνοδική παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησιάς,
Επειδή η Σύνοδος αυτή πραγματοποιείται για να εκφράσει την ενότητα της Ορθοδοξίας και ότι σε αυτό απαιτείται να επικρατήσει η αγάπη και η εν Χριστώ αδελφοσύνη και η μέριμνα για την ποιμαντική φροντίδα του σημερινού ανθρώπου και ότι αυτά οδηγούν στην οικοδόμηση της συναίνεσης και της ομοφωνίας σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων μεταξύ όλων των Αυτοκεφάλων Ορθοδόξων Εκκλησίων και την εξασφάλιση της συμμετοχής τους στις εργασίες της Συνόδου και την ομοφωνία στις αποφάσεις της,
Επειδή ο πιστός λαός, αφού μελέτησε την ημερήσια διάταξη και τα κείμενα της Συνόδου, εξέφρασε μεγάλη απογοήτευση, καθώς δεν γίνεται αναφορά στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει, ιδιαίτερα τα ζητήματα της νεολαίας, εξέφρασε δε και την ανησυχία του για την τάση που παίρνει αυτή η Σύνοδος, η οποία παραβιάζει το βασικό όραμα που ευρισκόταν πίσω από την ιδέα της συγκλήσεως αυτής, δηλαδή την αντίσταση από κοινού στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ορθόδοξη Εκκλησία σε αυτές, προκειμένου να δοθεί μια ενωμένη Ορθόδοξη μαρτυρία στον κόσμο σήμερα,
Οι Πατέρες της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου Αντιοχείας ομοφώνως απεφάσισαν τα εξής:
1. Να καλέσουν την Αυτού Παναγιότητα τον Οικουμενικό Πατριάρχη να καταβάλει περισσότερο κόπο προς την κατεύθυνση της ομοφωνίας σε όλες τις επιφυλάξεις που διατυπώθηκαν από τις Ορθόδοξες Αυτοκέφαλες Εκκλησίες και που αφορούν την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο, κατά τη χρονική περίοδο που μας χωρίζει από την ημερομηνία συγκλίσεως της Συνόδου αυτής. Αν οι προσπάθειες για την επίτευξη ομοφωνίας φτάσουν σε αδιέξοδο, τότε η Εκκλησία της Αντιοχείας θα καλέσει να αναβληθεί η σύγκλιση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου για μεταγενέστερη ημερομηνία, όταν θα επικρατήσουν ειρηνικές σχέσεις μεταξύ όλων των Αυτοκεφάλων Εκκλησιών και θα εξασφαλιστεί η Ορθόδοξη ομοφωνία περί των θεμάτων της Συνόδου και του Κανονισμού της, αλλά και της διαδικασίας οργανώσεως αυτής,
2. Να μη συμμετάσχει το Πατριαρχείο Αντιοχείας στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο μέχρι να διαλυθούν όλοι οι λόγοι που εμποδίζουν τη συμμετοχή στη Θεία Ευχαριστία κατά τη διάρκεια της Συνόδου, όταν βρεθεί μια οριστική λύση σχετικά με την εισπήδηση του Πατριαρχείου
Ιεροσολύμων στα όρια του Πατριαρχείου Αντιοχείας, η οποία οδήγησε σε διακοπή κοινωνίας με το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων,
3. Να επιβεβαιώσουν για ακόμη μια φορά τη σημασία της συμμετοχής όλων των Ορθοδόξων Αυτοκεφάλων Εκκλησίων στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο και τη λήψη των αποφάσεων της με την παρουσία και την ομοφωνία πάντων, σύμφωνα με την αρχή της ομοφωνίας, προκειμένου να διαφυλαχθεί η ενότητα της Καθολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας,
4. Να απευθυνθούν σε όλες τις Ορθόδοξες εκκλησίες ενημερώνοντάς αυτές για το περιεχόμενο των θέσεων της Αντιοχείας και τους λόγους που οδήγησαν σε αυτές,
5. Να καλέσουν τους πιστούς να συμμετάσχουν με την προσευχή τους, μαζί με τους ποιμένες τους, για να εμπνέει το Άγιο Πνεύμα την Εκκλησία, κατά την πορεία της προς την ενότητα, για χάρη της ενωμένης μαρτυρίας για τον Χριστό στον κόσμο.
Σημείωση: Το Αραβικό κείμενο είναι το αυθεντικό και πρωτότυπο.
Communiqué du Secrétariat du Saint Synode d’Antioche
Balamand, le 6 juin 2016
Décision synodale
Dans le cadre de sa septième session spéciale du 25 mai 2016, le Saint Synode de l’Eglise d’Antioche a tenu, le 6 juin 2016, une séance présidée par Sa Béatitude le Patriarche Jean X en présence de leurs Eminences les évêques, pour étudier les récentes prises de position des Eglises orthodoxes autocéphales au sujet du Grand et Saint Concile (ci-après « Grand Concile ») et les sujets inscrits à son ordre du jour. Et pour définir la position de l’Eglise d’Antioche à son propos, tenant compte de la décision du Saint Synode du Patriarcat Œcuménique en date du 31 mai 2016, qui stipule la formation «d’un comité de représentants des Eglises d’Antioche et de Jérusalem, avec le Patriarcat Œcuménique pour coordinateur, qui se réunirait directement après le Grand Concile » dans le but de résoudre la violation de l’Eglise de Jérusalem des limites territoriales canoniques de l’Eglise d’Antioche dans l’ Emirat du Qatar.
Etant donné, qu’après examen des positions des Eglises orthodoxes autocéphales, il a été noté que
Les positions de nombre de ces Eglises sur la plupart des sujets figurant à l’ordre du jour du Grand Concile restent divergentes, et que certaines d’entre elles rejettent la version actuelle de certains documents qui seront soumis à son attention, et que ces positions et rejet ont été ouvertement prises dans des décisions de leurs Saints Synodes respectifs qui ne prêtent pas à confusion;
Un certain nombre d’Eglises émet des réserves de fond sur les aspects organisationnels du Grand Concile, son coût financier et les modalités de mise en application des décisions prises durant la Synaxe des primats des Eglises orthodoxes de Chambésy, en 2016;
L’Eglise de Bulgarie a adopté, en date du 1er juin 2016, une décision synodale dans laquelle elle énumère ses réserves et demande à Sa Sainteté le Patriarche Œcuménique de reporter la tenue du Grand Concile à une date ultérieure, sans pour cela cesser sa préparation de manière efficace. Sinon, elle a indiqué qu’elle n’y participera point;
L’Eglise de Russie a adopté une décision synodale, en date du 3 juin 2016, dans laquelle elle propose la tenue d’une réunion préconciliaire avant la date du Grand Concile, pour examiner les différents dossiers en souffrance et parvenir à un consensus sur les observations émises par les Eglises au sujet des documents synodaux, tout en insistant sur la nécessité de respecter le principe d’unanimité concernant la participation de toutes les Eglises autocéphales à ce Concile;
Compte tenu du fait qu’il est apparu aux Pères du Saint Synode Antiochien que :
Les observations et réserves émises par l’Eglise d’Antioche concernant le Règlement interne de fonctionnement du Grand Concile et les décisions prises par la Synaxe des primats des Eglises orthodoxes, tenue à Chambésy du 21 au 28 janvier 2016, n’ont pas été à ce jour pris en compte, ainsi que son refus de ratification de ces deux documents. Ce qui viole .les principes de base convenus pour toute action orthodoxe commune, institués par Sa Sainteté le Patriarche Œcuménique Athénagoras Ier lors du lancement des travaux préparatoires en vue du Grand Concile, et qui exigent l’unanimité des Eglises autocéphales sur toutes les décisions;
Le document concernant le sacrement du mariage et ses empêchements figure toujours à l’ordre du jour du Grand Concile, malgré sa non-ratification par l’Eglise d’Antioche et l’Eglise de Géorgie;
La question de la diaspora a été mise à l’ordre du jour du Grand Concile sans la moindre évaluation du travail effectué par les Assemblées Episcopales, et sans prendre en compte la position maintes fois exprimée par l’Eglise d’Antioche quant à la nécessité de tenir une réunion spécifique pour évaluer le travail de ces Assemblées et suggérer les solutions ecclésiales adéquates avant le Grand Concile. En effet, ces Assemblées avaient été mises en place ‘pour une phase transitoire afin de préparer le terrain à une solution adéquate à la question de la diaspora avant la tenue du Grand Concile, afin que ce dernier soit en mesure de lui trouver une solution canonique’ (paragraphe 1.b de la décision concernant la Diaspora orthodoxe, adoptée par la 4ème Conférence Orthodoxe Préconciliaire de Chambésy, du 6 au 12 juin 2009). C’est pourquoi il s’avère primordial d’évaluer le travail de ces Assemblées avant la tenue du Grand Concile, pour éviter que ce dernier ne soit amené à aborder directement cette question en l’absence de travail préparatoire;
La question du « calendrier ecclésiastique et de l’unification de la célébration de Pâques » a été retirée de l’ordre du jour malgré l’importance de ce sujet pour le peuple des fidèles du Siège d’Antioche, qui attend de la catholicité de l’Eglise Orthodoxe une prise de position pastorale à ce sujet;
La section relative à l’évaluation des dialogues en cours avec les autres chrétiens, qui devait être préparée en amont du Grand Concile, pour qu’elle puisse figurer dans le document relatif à « La relation de l’Eglise Orthodoxe avec le reste du monde chrétien », n’a été ni préparée ni son contenu soumis au consensus des Eglises;
Le sujet de « l’autodétermination et les modalités de sa déclaration » nécessite un accord sur son contenu avant de l’inscrire dans sa version finale à l’ordre du jour du Grand Concile;
L’absence de participation effective des Eglises orthodoxes au travail préliminaire et préparatoire, la lenteur d’action du secrétariat du Concile et l’absence de clarté sur le programme de ses séances et la façon de les conduire qui ont marqué la dernière phase préparatoire, pourraient entraver les échanges durant le Concile;
La dernière décision du Patriarcat Œcuménique en date du 31 mai 2016, de reporter la recherche d’une solution au conflit persistant avec le Patriarcat de Jérusalem à une date ultérieure à la tenue du Grand Concile, ignore l’initiative prise par le Patriarche œcuménique (du 5 avril 2016) de régler ce problème et l’accueil favorable qui lui a été faite par l’Eglise d’Antioche. Elle fait également abstraction des profondes implications de ce différend et de ses répercussions sur le Grand Concile. En effet, ce dernier ne peut être tenu dans le cadre d’une rupture de communion entre deux Eglises apostoliques, et ce en raison de son caractère avant tout eucharistique. L’adoption d’une telle résolution, juste avant la tenue du Concile, place l’Eglise d’Antioche face à une option unique inacceptable, à savoir participer au Grand Concile sans participer à l’Eucharistie, en raison de l’absence de solution définitive à la violation du Patriarcat de Jérusalem, qui persiste depuis plus de trois ans (cf. Communiqué du Synode d’Antioche du 1er juin 2016 sur ce différend).
La question de cette violation prend une dimension inquiétante et dangereuse du fait des prétentions du Patriarcat de Jérusalem, dans sa correspondance avec le Patriarcat d'Antioche, de s’approprier d’autres régions situées dans le territoire canonique du Siège d'Antioche;
Etant donné que l'Eglise d’Antioche
N'a ménagé aucun effort pour préserver l'unité orthodoxe, à laquelle elle tient et qu’elle a manifesté depuis le lancement de l'idée de la tenue du Grand Concile en 1961. Elle reste fidèle à la ligne tracée par le patriarche Elias IV et confirmée par le Patriarche Ignace IV, qui ont contribué à en faire avancer grandement les travaux préparatoires. Elle persévère aujourd'hui, en la personne du Patriarche Jean X, dans la même voie pour consolider cette unité avec engagement, persévérance et esprit de sacrifice;
Bien qu’elle n'ait pas ratifié les résolutions de la Synaxe des Primats des Eglises Orthodoxes du Fanar (en mars 2014), a participé dans un esprit d’économie aux comités préparatoires du Grand Concile et aux travaux de la Vème Conférence Préconciliaire de Chambésy en 2015, puis à la Synaxe des Primats des Eglises Orthodoxes de Chambésy en 2016. Et bien qu'elle n'ait pas ratifié les décisions finales de cette Synaxe, elle a participé, aussi dans un esprit d’économie, au travail des comités préparatoires du Grand Concile, afin de faciliter le travail orthodoxe commun et de l’accompagner, comme elle l'a toujours fait au cours des dernières décennies, mue par l’espérance de régler toutes les questions en suspens préalablement à la tenue de ce Concile;
A donné à cet événement, le plus grand et le plus beau dans la vie contemporaine de l'Eglise, la place qu’il mérite, en en traduisant tous les documents préparatoires en arabe, et en les rendant accessibles à tous ses fidèles. De plus, le Saint Synode de l’Eglise d’Antioche a accompagné de près le travail préparatoire et proposé des modifications appropriées à ses documents.
Considère, à la lumière de ce qui précède, que la tenue du Grand Concile, en cours de préparation depuis des générations, est entravée par de nombreuses difficultés, et a besoin d’un surcroît de préparation des sujets inscrits à son ordre du jour et des détails pratiques et de procédure concernant sa tenue et la manière de diriger ses travaux;
En dépit des crises étouffantes qu’elle traverse, les plus graves de son histoire, et malgré les conditions de vie aléatoires de ses fidèles, notamment en Syrie, au Liban et en Irak, n'a ménagé aucun effort, aucune prière ni occasion pour concilier et faciliter les initiatives pour la tenue du Concile, et pour y participer, en dépit de toutes les difficultés humanes et économiques qu’elle vit;
Attendu que ce Concile, s’il est tenu dans le cadre de l’interruption de la communion entre deux Eglises apostoliques, suggère que la participation aux délibérations conciliaires sont possibles sans participation à la Sainte Eucharistie, ce qui fait perdre au Concile son caractère ecclésiologique, ce qui le fait revêtir une nature administrative, en opposition à la tradition orthodoxe conciliaire solidement établie;
Considère que ce Concile est convoqué afin d’exprimer l'unité orthodoxe, et que cela nécessite un climat d’amour et de fraternité en Christ, et le souci de s’adresser à l’homme d’aujourd’hui, ce qui demande un consensus sur un grand nombre de questions entre les Eglises orthodoxes autocéphales, et exige leur participation à ses travaux et leur approbation unanime de ses décisions;
Constate que le peuple des fidèles, après avoir étudié l’agenda du Concile et ses documents, a exprimé sa grande déception du fait qu'il ne s’'adresse pas aux défis auxquels il est confronté; en particulier ceux de la jeunesse, et a fait part de sa préoccupation de l’orientation qu’a pris ce Concile, qui porte atteinte à la vision de base qui a été la cause de sa tenue, à savoir affronter ensemble les défis qui interpellent l'Eglise Orthodoxe de nos jours, afin exprimer un témoignage commun dans le monde d'aujourd'hui;
Les Pères du Saint Synode Antiochien ont décidé à l'unanimité ce qui suit :
Demande à Sa Sainteté le Patriarche œcuménique d’œuvrer à trouver un consensus concernant toutes les réserves exprimées par les Eglises autocéphales relatives au Grand Concile, et ce pendant la période qui sépare de la date prévue d’ouverture du Concile . Si ce consensus s’avère difficile à trouver, l’Eglise d’Antioche demande de reporter la réunion du Grand Concile à une date ultérieure, où les relations entre toutes les Eglises autocéphales seraient encore plus iréniques, et où il serait possible d’assurer l’unanimité orthodoxe sur les sujets du Concile, son règlement intérieur et ses procédures pratiques;
La non-participation du Siège d'Antioche au Grand Concile tant que des raisons empêchent la participation de tous à l'Eucharistie durant ses travaux, implique de trouver une solution définitive à la violation de Jérusalem des frontières canoniques du Siège d'Antioche, qui a mené à la l’interruption de la communion avec le Patriarcat de Jérusalem;
Réaffirmer de nouveau l'importance de la participation de toutes les Eglises Orthodoxes autocéphales au Grand Concile et que ses décisions soient prises unanimement en leur présence, conformément au principe de base du Concile, et ce dans le but de sauvegarder l'unité de l’Eglise Orthodoxe universelle.
S’adresser à toutes les Eglises orthodoxes et les informer du contenu de la position antiochienne et de ses bien-fondés.
Demander aux fidèles de prier avec leurs évêques pour que le Saint-Esprit inspire l'Eglise dans sa marche dans l'unité, et son témoignage pour le Christ dans le monde.
La version arabe du présent communiqué tient lieu de texte référence.